Βάσει νόμου όλες οι παραλίες της Ελλάδος (των 16.000 χιλιομέτρων ακτογραμμής) είναι κοινόχρηστος χώρος και είναι δημόσιο αγαθό που πρέπει να μπορείς να απολαμβάνεις δωρεάν. Και μπορείς να το απολαμβάνεις -δωρεάν.
Aυτήν την στιγμή, το πιθανότερο είναι να είσαι σε κάποια παραλία και να απολαμβάνεις τον ήλιο και τη θάλασσα, με την ξαπλώστρα να έχει ‘πάρει’ ήδη το αποτύπωμα σου. Κάνε ένα κόπο και ανασηκώσου και δες τι υπάρχει γύρω σου. Τώρα συνέχισε να διαβάζεις.
Βάσει νόμου απαγορεύεται η τοποθέτηση ηχητικών συστημάτων, σε δημόσιο χώρο. Απαγορεύεται και η λειτουργία beach bar, καθώς “η φύση τους δεν συνάδει με τον κοινόχρηστο χαρακτήρα των αιγιαλών και παραλιών” -όπως αναφέρεται στο νόμο.
Υπάρχει ναυαγοσώστης; Και αν υπάρχει, είναι σε απόσταση 30 μέτρων από τον αιγιαλό; Υπάρχουν εν τω μεταξύ, ζαρντινιέρες, δάπεδα, ξύλινα περιγράγματα ή μόνιμες κατασκευές στο χώρο; Ή μηχανήματα καθαρισμού;
Όλα αυτά είναι παράνομα.
Κατά πάσα πιθανότητα εκεί όπου είσαι γίνεται και κατάχρηση του εμβαδού του χώρου που αναγράφεται στην άδεια απλής χρήσης ή/και δεν τηρούνται οι απαιτούμενες αποστάσεις μεταξύ όμορων επιχειρήσεων.
Τι είναι νόμιμο; Το δικαίωμα σου να πηγαίνεις σε όποια παραλία θες και να την απολαμβάνεις, δωρεάν.
ΥΠΑΡΞΗ ΠΟΛΥΝΟΜΙΑΣ
Θα συνεχίσω με τη βοήθεια της Προέδρου του Συλλόγου Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ), Σοφία Αυγερινού-Κολώνια, η οποία είχε την ευγενή καλοσύνη να σχολιάσει όσα γίνονται, αλλά και να δώσει κατευθυντήριες οδηγίες για τo ρεπορτάζ του Magazine που αποδεικνύει ότι για το Κράτος ο αιγιαλός και η παραλία δεν αντιμετωπίζονται ως δημόσιο αγαθό και περιβαλλοντικός πόρος, αλλά -κυρίως- ως οικονομικός πόρος.
Το πρώτο πράγμα που είπε ήταν ότι “ιστορικά ο αιγιαλός αντιμετωπίζεται δυστυχώς κυρίως ως οικονομικός πόρος, που υποστηρίζει τον τουρισμό και η σχετική νομοθεσία προέρχεται χαρακτηριστικά από το Υπουργείο Οικονομικών”.
Η ακτογραμμή της Ελλάδας υπερβαίνει τα 16.000 χιλιόμετρα και προφανώς είναι το πόστερ του τουριστικού προϊόντος που διαθέτουμε. Είναι και το πλεονέκτημα μας έναντι του ανταγωνισμού -που υπερτερεί σε υποδομές. Για την ιστορία “στο Νόμο 2344/1940 της δεκαετίας του ’40, ορίστηκε για πρώτη φορά τι σημαίνει αιγιαλός”.
Πώς ορίστηκε;
Ο αιγιαλός, ήτοι η περιστοιχούσα την θάλασσαν χερσαία ζώνη, η βρεχόμενη από τις μέγιστες πλην συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων, είναι κτήμα κοινόχρηστο, ανήκει ως τοιούτον εις το Δημόσιον και προστατεύεται και διαχειρίζεται υπ’ αυτού.
“Ο ίδιος νόμος αναθεωρήθηκε και εκσυγχρονίστηκε το 2001” λέει η Αυγερινού-Κολώνια,“καθόριζε επιτρεπόμενες χρήσεις, έργα και εγκαταστάσεις στον αιγιαλό και την παραλία και σήμερα εξακολουθούμε να τον εφαρμόζουμε, με νεότερες παρεμβάσεις.
Πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι υπάρχει πολυνομία, πάνω στο θέμα. Συχνά προκύπτουν νομοθεσίες για τον παράκτιο χώρο και πολλές διατάξεις που αφορούν στον αιγιαλό και στην παραλία. Όπως για παράδειγμα στο νόμο για το Ελληνικό και όταν καθορίστηκε η αιγιαλίτιδα στο Ιόνιο -θέμα που ήταν ανοιχτό με την Ιταλία”.
Υπάρχει ωστόσο, κάτι που δεν μπορεί να αλλάξει. “Ο αιγιαλός και η παραλία είναι δημόσιο αγαθό. Ο κάθε πολίτης πρέπει να μπορεί να έχει πρόσβαση. Βάσει ωστόσο, των τελευταίων διατάξεων (με την έννοια του κατ’ επείγοντος εξαιτίας της πανδημίας) το ποσοστό της παραλίας που παραχωρείται -με μίσθωση- αυξάνεται, οι τιμές ‘πέφτουν’ και παράλληλα, μειώνεται ο ελεύθερος χώρος”.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΑΙΓΙΑΛΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΛΙΑ
Αν γράψεις στο Google τη λέξη ‘αιγιαλός’ και αναζητήσεις ειδήσεις, θα βρεις ουκ ολίγα άρθρα. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών αφορά νέες διατάξεις για τη χρήση αιγιαλού -και παραλίας. Καμία καταχώριση δεν είναι υπέρ αυτών που υπερασπιζόταν ο πρώτος σχετικός νόμος που δημιουργήθηκε ποτέ: η προστασία του οικοσυστήματος και η χρήση ως δημόσιο αγαθό.
Ας δούμε πώς προσδιορίζονται από τον νόμο κάποιες βασικές έννοιες.
Αιγιαλός είναι η ζώνη της ξηράς, που βρέχεται από τη θάλασσα από τις μεγαλύτερες και συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων της. Είναι ουσιώδες στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος της Ελλάδας.
Παραλία είναι η ζώνη ξηράς που προστίθεται στον αιγιαλό, καθορίζεται σε πλάτος μέχρι και πενήντα (50) μέτρα από την οριογραμμή του αιγιαλού -προς εξυπηρέτηση της επικοινωνίας της ξηράς με τη θάλασσα και αντίστροφα.
Θα μου επιτρέπεις να σου μιλήσω και για τον παλιό αιγιαλό (ζώνη ξηράς από τη μετακίνηση της ακτογραμμής προς τη θάλασσα -με φυσικές προσχώσεις ή νόμιμα τεχνικά έργα), καθώς ανήκει στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και είναι ιδιόχρηστο δημόσιο ακίνητο.
Ο Νόμος 2971-2001 “περί αιγιαλού και παραλίας” κάνει ξεκάθαρο ότι ο αιγιαλός και η παραλία είναι κοινόχρηστα πράγματα και ανήκουν στη δημόσια κτήση.
Προορίζονται για την άμεση εξυπηρέτηση δημοσίου σκοπού, είναι δυνατή η παραχώρηση χρήσης, χωρίς όμως, να αναιρείται η κοινή χρήση. Επίσης, δεν επιτρέπεται αποκλειστική χρήση.
Με μια εξαίρεση: όταν πρόκειται για “λόγους δημοσίου συμφέροντος”.
Το Δημόσιο έχει την υποχρέωση να προστατεύει το οικοσύστημα αυτών των ζωνών, που όπως αναφέρεται έχουν ως κύριο προορισμό την ελεύθερη και ακώλυτη πρόσβαση προς αυτές.
ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΛΛΟΥ (ΓΑΛΛΙΑ, ΙΤΑΛΙΑ, ΙΣΠΑΝΙΑ) ΠΟΥ ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΕΔΩ
Ρώτησα την κυρία Αυγερινού-Κολώνια πώς συμπεριφέρονται άλλες χώρες στις παραλίες και τον αιγιαλό τους. Εξήγησε πως “στην Ιταλία, την Ισπανία και τη Γαλλία εφαρμόζεται πολεοδομικός και χωροταξικός σχεδιασμός και πολύ σοβαρή αντιμετώπιση αυτών. Ο αιγιαλός και η παραλία δεν είναι απλά ένας τρόπος να βγάζουν χρήματα. Σε πολύ τουριστικές περιοχές υπάρχουν ειδικά σχέδια και προγράμματα που εφαρμόζονται κατά γράμμα”.
Την ίδια ώρα, στην Ελλάδα “έχουμε περιοχές με παγκόσμιο ενδιαφέρον, που αφήνουν το αποτύπωμά τους στην ιστορία της ανθρωπότητας, για τις οποίες δεν υπάρχει σχέδιο διαχείρισης.
Αυτήν τη στιγμή, υπάρχουν εθνικά Ειδικά Χωρικά Πλαίσια (για τον τουρισμό, τους ορυκτούς πόρους ,τη βιομηχανία, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) που δεν έχουν θεσμοθετηθεί. Επίσης σε ό,τι αφορά στα πολυαναμενόμενα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια που προκηρύχθηκαν το Σεπτέμβριο του 2021 και ως ένα βαθμό θα μπορούσαν να αντιμετωπίζουν τα θέματα χρήσεων στον παράκτιο χώρο, δεν έχουν ανατεθεί και δεν έχουν υπογραφεί συμβάσεις έως τώρα.
Την περασμένη εβδομάδα συζητήθηκε στη Βουλή και ψηφίστηκε ο Νόμος για την αδειοδότηση που αφορά στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, χωρίς να έχει θεσμοθετηθεί το σχετικό Ειδικό Χωρικο Πλαίσιο (Χωροταξικό), στη βάση του οποίου θα έπρεπε να γίνονται οι χωροθετήσεις τους”.
Δηλαδή, ψηφίστηκε νόμος για αδειοδότηση, χωρίς να υπάρχει έτοιμο ένα πλάνο που να επιτρέπει να γνωρίζουν οι καθ’ ύλην αρμόδιοι το πού μπορούν να τοποθετηθούν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας -ώστε να μην προκαλέσουν προβλήματα στο οικοσύστημα ή να μην βρουν εκπλήξεις στο υπέδαφος.
Πρόσφατα, η Κυβέρνηση συγκρότησε το Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας. Προς το παρόν δεν υπάρχει κάποια σχετική είδηση (που να λύνει κάποιο από τα άπειρα προβλήματα που έχει να διαχειριστεί και μας αφορούν όλους) να σου μεταφέρω. Ας ελπίσουμε πως δεν θα δημιουργήθηκε, μόνο για να δημιουργηθεί.
ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ‘ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΑΠΛΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΑΙΓΙΑΛΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΙΑΣ’
Στο νόμο αναφέρεται ότι η παραχώρηση απλής χρήσης γίνεται αποκλειστικά για την άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού (πχ λειτουργία αναψυκτηρίου, εκμίσθωση θαλασσίων μέσων αναψυχής, ξαπλωστρών, ομπρελών, τραπεζοκαθισμάτων κλπ).
Αναφέρεται πως απαγορεύεται η χρήση ζαρντινιερων, δαπέδων, ξύλινων περιφραγμάτων και σταθερών μεγάλων τεντών και ότι πάντα βασική προϋπόθεση είναι να εξασφαλίζεται η ελεύθερη διέλευση του κοινού. Πάμε στο γράμμα του νόμου.
Η απλή χρήση είναι κάθε χρήση που δεν παραβιάζει τον προορισμό του αιγιαλού και της παραλίας, ως κοινόχρηστων αγαθών και δεν αλλοιώνει τη φυσική μορφολογία και τα βιοτικά στοιχεία. Η παραχώρηση απλής χρήσης, γίνεται έναντι ανταλλάγματος -με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και κατόπιν δημοπρασίας, εκτός και αν συντρέχει λόγος έκτακτης ανάγκης. Όπως φέτος.
Τα beach bars απαγορεύονται, ωστόσο επιτρέπονται οι τροχήλατες ή αυτοκινούμενες καντίνες που είναι ‘εφοδιασμένες με σκοπό να εξυπηρετήσουν αποκλειστικά και μόνο περαστικούς, λουόμενους και γενικά τα άτομα που επισκέπτονται αυτούς τους χώρους -με υπαίθρια τρόφιμα και ποτά-, εφόσον
- έχει άδεια λειτουργίας,
- δεν είναι μεγαλύτερο των 15 τετραγωνικών μέτρων,
- απέχει τουλάχιστον 100 μέτρα από εγκατεστημένες επιχειρήσεις,
- δεν έχει τραπεζοκαθίσματα και
- δεν έχει ηχητικά συστήματα και δεν παράγει στάθμη θορύβου άνω των 50 ντεσιμπέλ -σε όποιο σημείο των 15 τετραγωνικών μέτρων. Προφανώς δεν μπορεί να έχει προβολείς “ή άλλο έντονο φωτισμό”.
Η ανάπτυξη ομπρελών, ξαπλωστρών και θαλάσσιων μέσων αναψυχής μπορεί να καλύπτει έως το 60% του παραχωρημένου χώρου και να εξασφαλίζει την ελεύθερη πρόσβαση του κοινού, κάθετα και παράλληλα προς τη θάλασσα. Επίσης, πρέπει να υπάρχει ελεύθερη ζώνη από την ακτογραμμή, πλάτους τουλάχιστον πέντε μέτρων.
Για αιγιαλό και παραλία που έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000, η κάλυψη δεν μπορεί να υπερβαίνει το 30% του παραχωρούμενου χώρου -εφόσον δεν επηρεάζονται οι στόχοι διατήρησης για το προστατευτέο αντικείμενο.
Το ανώτατο όριο μίσθωσης μιας παραλίας είναι 50% της έκτασης της και έως 100% σε περίπτωση ξενοδοχείων επάνω στον αιγιαλό. Το ανώτατο όριο σε εμβαδόν είναι 500 τμ.
Ο περιορισμός διαγράφεται “για ξενοδοχεία και σύνθετα τουριστικά καταλύματα, που δραστηριοποιούνται σε χώρο όμορο του κοινοχρήστου και λειτουργούν νόμιμα”.
ΠΟΛΛΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΕ ΜΙΑ ΠΑΡΑΛΙΑ
“Εάν στον ίδιο αιγιαλό υπάρχουν περισσότερες παραχωρήσεις για την εκμίσθωση ομπρελών και καθισμάτων, πρέπει το 50% του συνολικού εμβαδού της παραλίας που θα μείνει ελεύθερο να είναι ισοκατανεμημένο σε όλο το μήκος του αιγιαλού -ώστε οι ανεξάρτητοι λουόμενοι να έχουν πρόσβαση στην παραλία από αρκετά σημεία και όχι μόνο από ένα”.
Οι όμορες επιχειρήσεις στον αιγιαλό πρέπει να αφήνουν ελεύθερη ζώνη τουλάχιστον δύο (2) μέτρων εκατέρωθεν των ορίων τους”. Η έκταση της ελεύθερης ζώνης προσμετράται στο εμβαδόν παραχώρησης.
Δεν παραχωρείται η χρήση του αιγιαλού, για ομπρέλες, ξαπλώστρες, τραπεζοκαθίσματα και τροχήλατες καντίνες, όταν το μήκος ή πλάτος αυτού είναι μικρότερο των πέντε (5) μέτρων ή όταν το συνολικό εμβαδόν του αιγιαλού είναι μικρότερο των εκατό πενήντα (150) τετραγωνικών μέτρων -εκτός από τις περιπτώσεις που υπάρχουν σε ισχύ άδειες λειτουργίας επιχείρησης και μέχρι τη λήξη τους”.
ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΤΟΥ 2020
Το 2020 απλοποιήθηκε (με διάταξη) η απλή παραχώρηση, με κοινή υπουργική απόφαση που υπέγραψαν ο Υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης και ο Υφυπουργός Οικονομικών, Απόστολος Βεσυρόπουλος. Στην απόφαση προβλεπόταν η προσκόμιση μόνο των απαραίτητων δικαιολογητικών, προκειμένου να υπογραφούν και να προχωρήσουν γρήγορα οι συμβάσεις παραχώρησης για την εκμετάλλευση παραλιών. “Κίνηση που κρίθηκε επιβεβλημένη, λόγω των συνθηκών έκτακτης ανάγκης που έχουν δημιουργηθεί εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού”, είπε η κυβέρνηση.
Με την ίδια πρόφαση, φέτος έγινε ακόμα πιο εύκολη -για τους δικαιούχους- η απλή παραχώρηση -εις βάρος των πολιτών που θέλουν να απολαύσουν δωρεάν το φυσικό αγαθό.
Τι συνέβη;
Μια από τις πιο πρόσφατες διατάξεις (στο νόμο 4916-2022 του Εκσυγχρονισμού του πλαισίου λειτουργίας της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, για τον αιγιαλό και την παραλία αναφέρει ότι “μέχρι τις 31.10.2022, στα ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια –διαμερίσματα που είναι όμορα προς τον αιγιαλό και την παραλία και τα οποία λειτουργούν νόμιμα-, μπορεί να παραχωρείται με αντάλλαγμα η απλή χρήση αιγιαλού, παραλίας, χωρίς δημοπρασία”.
ΤΙ ΧΡΕΩΝΕΙ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΣΕ ΟΣΟΥΣ ΜΙΣΘΩΝΟΥΝ ΠΑΡΑΛΙΕΣ
Οι Δήμοι που παραχωρούν τους αιγιαλούς και τις παραλίες κρατούν το μεγαλύτερο ποσοστό της μίσθωσης, με το μικρότερο να πηγαίνει στο κράτος. Φέτος αποδίδεται κατά 70% στο Δήμο και 30% στο κράτος. Αυτή η σχέση έχει και υποχρεώσεις. Όπως;
Οι Δήμοι οφείλουν να φροντίζουν τις παραλίες και ν’ αναρτούν στην ιστοσελίδα τους τα στοιχεία κάθε παραχώρησης.
Μια ‘βόλτα’ στη Διαύγεια με ‘έβγαλε’ στα πιο πρόσφατα συμφωνητικά μίσθωσης αιγιαλού που αναρτήθηκαν.
Είχε ήδη γίνει γνωστό πως φέτος το τίμημα θα ήταν μειωμένο κατά 65%, “λόγω της πανδημίας και έκτακτων συνθηκών”. Πέρυσι ήταν στο 60% και πρόπερσι στο 40%. Οι αλλαγές βέβαια, δεν περιορίστηκαν στα χρήματα των μισθώσεων.
Η πιο πρόσφατη ανάρτηση είχε να κάνει με δικαίωμα απλής χρήσης του κοινόχρηστου χώρου αιγιαλού ή παραλίας “με απευθείας ανάθεση κατόπιν της αιτήσεως με αρ. Πρωτ. 12630/07-04-2022 στην παραλία ΓΟΥΒΙΩΝ θέση “έμπροσθεν όμορης επιχείρησης ΥΠΑΙΘΡΙΟ ΜΠΑΡ” της Δημοτικής Ενότητας Κερκυραίων για την τοποθέτηση ξαπλωστρών, ομπρελών”.
Για την παραχώρηση έως τις 31/12 του 2022 το μίσθωμα ανέρχεται στα 2048,59 ευρώ -για το συνολικό εμβαδό 262.64 τμ.
Κάθε τετραγωνικό (για τοποθέτηση ξαπλωστρών και ομπρελών) κοστίζει 12 ευρώ -μετά τη μείωση του 35% για το 2022.
Σε αντίστοιχη συμφωνία στο Μαραθώνα, το αντάλλαγμα ‘για απλή χρήση αιγιαλού, για την τοποθέτηση ομπρελών-ξαπλωστρών, έκτασης εμβαδού 180.75 τετραγωνικών μέτρων’ έως τις 31/12, το αντάλλαγμα ανέρχεται στα 25 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο (συνολικά στα 4.518,75 ευρώ).
Ας δούμε και ένα παράδειγμα εκμίσθωσης χώρου, για απλή χρήση αιγιαλού που αφορούσε τοποθέτηση θαλάσσιων μέσων αναψυχής.
Έγινε σε παραλία της Κατερίνης. Στα επίσημα έγγραφα αναφέρεται πως “σκοπός της σύμβασης αυτής είναι η εκμίσθωση για απλή χρήση του αιγιαλού εμβαδού 30 τ.μ., στην ΠΑΡΑΛΙΑ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ… σύμφωνα με το επικυρωμένο τοπογραφικού διάγραμμα του Δήμου Κατερίνης για την τοποθέτηση Θαλάσσιων μέσων αναψυχής (Φ22)”.
Η διάρκεια της μίσθωσης άρχισε από την υπογραφή της έως τις 31/12 του 20222.
Το μίσθωμα -σύμφωνα με τη δημοπρασία- ορίστηκε στο ποσό των 360 ευρώ, για ολόκληρη τη διάρκεια της σύμβασης. Τονίστηκε ότι “κατ’ εξαίρεση για το έτος 2022, το ύψος του καταβαλλόμενου ανταλλάγματος καθορίζεται σε ποσοστό 65% του υπολογισθέντος ανταλλάγματος, σύμφωνα με τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις του άρθρου 75 παρ. 3 της αριθ. ΝΟΜΟΥ ΥΠ ΑΡΙΘΜ 4916/2022 (ΦΕΚ 65/Α΄/28/03/2022) ήτοι (360,00€ x 65%) = 234,00€.
Το μίσθωμα επιβαρύνεται με τέλη χαρτοσήμου 3% (4.91 ευρώ) και ΟΓΑ χαρτοσήμου 20% (0.98 ευρώ), τα οποία βαρύνουν το μισθωτή”. Άρα το συνολικό ποσό έγινε 169,69 ευρώ.
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ: “ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΤΕ 100% ΝΟΜΙΜΟΣ”
Υποχρεώσεις έχουν και όσοι μισθώνουν αιγιαλό και παραλία για απλή χρήση. Οφείλουν να μεριμνούν για τον καθημερινό καθαρισμό των κοινοχρήστων χώρων, την αισθητική του χώρου της ακτής και του περιβάλλοντος χώρου, καθώς και για τη λήψη μέτρων για την ασφάλεια των λουόμενωνων και των διερχομένων στον παραχωρούμενο χώρο.
“Για χρόνια, μας ‘χρέωναν’ με πρόστιμα γιατί ο ναυαγοσώστης δεν ήταν σε απόσταση 30 μέτρων από την ακτή -πράγμα που αναφέρει ο νόμος. Η παραλία μας είναι 20 μέτρα. Άρα θα έπρεπε να τον βάλουμε στο δρόμο -χωρίς να έχει δυνατότητα για άμεση επέμβαση ή ορατότητα” λέει στο Magazine ο Ν., επιχειρηματίας που ανήκει σε ομάδα, η οποία διαχειρίζεται παραλία της Αττικής.
Εξήγησε ότι θα ήθελε να διαλύσει το μύθο της ιδιωτικής παραλία “αφού όλες είναι ελεύθερες και ανήκουν στο κράτος που τις διαθέτει σε δικαιούχους -επί μισθώσει. Όλες υπόκεινται στην Επιτροπή Ελέγχου Ακτών (την πλειοψηφία την έχουν οι δήμοι), η οποία τσεκάρει τις τιμές και ό,τι άλλο τις αφορά”.
Ιδιωτικές παραλίες υπάρχουν, αλλά είναι παράνομες -καθώς βάσει νόμου όλες οι παραλίες είναι κοινόχρηστος χώρος. Προέκυψαν από καταπάτηση και αδιαφορία των αρχών, ως προς τους ελέγχους, για χρόνια.
“Όσοι μισθώνουμε προσφέρουμε παροχές και από αυτές προκύπτει το αντίτιμο. Έχουμε πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, σε ντους και άλλες υπηρεσίες, ενώ φροντίζουμε για την αναμόρφωση, την αναβάθμιση και την προστατευμένη παραλία. Οφείλουμε να περιχαρακώνουμε και να περιφρουρούμε περισσότερο την παραλία, όπως εξυπηρετούμε όποιον μας επιλέγει για τις υπηρεσίες μας.
Φυσικά και πρέπει να υπάρχει value for money. Αναγνωρίζω πως είναι πολλές οι περιπτώσεις που δεν το τιμούν και έτσι δημιουργούνται τα προβλήματα”.
Ο Ν. λέει πως δεδομένα βάσει όσων αναφέρει ο νόμος δεν υπάρχει περίπτωση να είναι ποτέ κάποιος 100% νόμιμος. “Άρα το θέμα είναι πόσο δοκιμάζει κάποιος τα όρια. Αν με ρωτάς, η μεγαλύτερη ανάγκη είναι να σεβόμαστε το περιβάλλον, να μη ρίχνουμε μπετά, να κόβουμε δέντρα και γενικά να μην αλλοιώνουμε τη φύση”.
Τα beach bars στα παραθαλάσσια μέρη που υπάρχουν, υπάρχει συμφωνία κυρίων με τους Δήμους, με την προϋπόθεση οι επιχειρηματίες να έχουν ανοιχτή πρόσβαση για όσους δεν θέλουν τις υπηρεσίες τους. Δεν γίνεται να έρχονται τουρίστες από όλον τον κόσμο και να θέτουμε το εμπόδιο της απόστασης στην εξυπηρέτηση τους, δηλώνει στο Magazine ο επιχειρηματίας.
Ως προς το παράνομο όλων όσων πληρώνουν για την απλή χρήση, ο Ν. έδωσε ένα ακόμα παράδειγμα.
“Βάσει νόμου, δεν μπορούμε να βάλουμε στις παραλίες μηχανές καθαρισμού. Ο μόνος νομικός τρόπος για να γίνει αυτή η δουλειά, είναι με τα χέρια και με φτυάρια. Κάτι που είναι πρακτικά αδύνατο”. Όπως αδύνατο είναι να υπάρχουν 100 μέτρα ελεύθερα μετά κάθε μίσθωση. “Δηλαδή γίνεται όταν είσαι σε παραλία της Νότιας Κρήτης. Στην Αττική είναι ανέφικτο”.
Τον ρώτησα για τα beach bars. Ενημέρωσε ότι “στα παραθαλάσσια μέρη που υπάρχουν, υπάρχει συμφωνία κυρίων με τους Δήμους, με την προϋπόθεση οι επιχειρηματίες να έχουν ανοιχτή πρόσβαση για όσους δεν θέλουν τις υπηρεσίες τους. Δεν γίνεται να έρχονται τουρίστες από όλον τον κόσμο και να θέτουμε το εμπόδιο της απόστασης στην εξυπηρέτηση τους”.
Θα αναρωτιέσαι γιατί δεν αλλάζει ο νόμος, ώστε να προσαρμοστεί στις ανάγκες -αφού ούτως ή άλλως η πλειοψηφία θα παρανομήσει. Θα σου πω ότι είναι μια καλή ερώτηση.
Όπως είπε “θεωρητικά και ιδεολογικά λένε πως δεν μπορούν όλες οι παραλίες να είναι οργανωμένες. Με το ίδιο σκεπτικό δεν μπορούν όλες να είναι ανοργάνωτες και δη όταν είσαι σε χώρα με βασικό ‘βιοηχανικό’ προϊόν τον τουρισμό. Όσοι μισθώνουμε παραλίες απευθυνόμαστε σε όσους θέλουν τις συγκεκριμένες παροχές. Ναι, είναι δικαίωμα η ελεύθερη παραλία, όπως είναι και η ασφάλεια, η περίθαλψη και όσα πληρώνουμε για να μπορούμε να προσφέρουμε.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οι δημότες μπορούν να εισέρχονται δωρεάν στις παραλίες της περιοχής τους, κάτι που διεκδικεί ως κόρη οφθαλμού κάθε δήμαρχος. Πρόκειται για κοινωνική παροχή που είναι πολύ σημαντική. Ο βασικός αστικός ιστός της περιοχής έχει δωρεάν πρόσβαση και στις παροχές.
Αν με ρωτάς, θα σου πω ότι κατ’ εμέ το κριτήριο θα έπρεπε να είναι διαφορετικό. Θα προτιμούσα να υπάρχει εισοδηματικό κριτήριο, για να εξυπηρετούνται περισσότεροι που έχουν ανάγκη την ελεύθερη πρόσβαση και χρήση των παροχών”.
Στη συγκεκριμένη παραλία το σετ (ξαπλώστρα, ομπρέλα) κοστίζει 1 ευρώ για τους δημότες, 2 για τους μη δημότες τις καθημερινές και 4 το σαββατοκύριακο. “Την ίδια ώρα, έχουμε γίνει και κομμάτι της κοινότητας. Οι πολίτες μας ξέρουν και τους ξέρουμε. Έχουμε χειμερινούς κολυμβητές -τους έχουμε δημιουργήσει και ειδικό χώρο-, όπως και συνεργαζόμαστε με σύλλογο για παιδιά με κινητικά προβλήματα.
Καταλήγοντας, θα ήθελα να πω σε όσους μας κατηγορούν όλους για ‘τρελές τιμές’ πως όλα είναι θέμα επιλογής. Επίσης, όταν έρχεται κάποιος μόνο το σαββατοκύριακο και βλέπει τόσο κόσμο, ενδεχομένως να διαμορφώνει λάθος εντύπωση. Ας έλθει μια καθημερινή ή μια μέρα με συννεφιά -που για εμάς δεν αλλάζει κάτι.
Πριν τον κορονοϊό είχαμε την μόλυνση στην περιοχή, τώρα τις τσούχτρες και το σχόλιο σε όλα αυτά είναι ‘επιχειρηματίες είστε, βρείτε τη λύση’. Θα ήταν χρήσιμο να θυμούνται όλοι πως επωμιζόμαστε τα πάντα, πολλούς διαφορετικούς παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τη σεζόν”.
ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ “ΔΙΑΚΩΜΩΔΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ”
Το 2018 ενσωματώθηκε η κοινοτική οδηγία για το θαλάσσιο σχεδιασμό. Όπως λέει η κυρία Αυγερινού-Κολώνια, “η πάγια θέση του ΣΕΠΟΧ είναι ότι ο σχεδιασμός του θαλάσσιου χώρου πρέπει να συνδέεται με τον παράκτιο χώρο. Αυτό δυστυχώς δεν φαίνεται μέχρι στιγμής να διασφαλίζεται από την προτεινόμενη Εθνική Στρατηγική για το Θαλάσσιο χώρο που συζητείται τις μέρες αυτές από το νεοσύστατο Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας”.
Δεν είναι δυνατόν ό,τι συμβαίνει στην παραλία να μην έχει σχέση με τη θάλασσα.
Οι επιχειρηματίες θέλουν ελεύθερη την παραλία για να επενδύσουν σε αυτήν και εμείς είχαμε ζητήσει να ανασταλεί αυτό από το Υπουργείο Οικονομικών. Τώρα, με το πρόσχημα της πανδημίας θα δείτε στις τελευταίες αποφάσεις πως αυτό γενικεύεται”.
Για ποιο πράγμα μιλάει η κυρία Αυγερινού-Κολώνια; Τον περασμένο Σεπτέμβριο του 2021, ο προσανατολισμός του Κράτους ήταν να προωθήσει ρυθμίσεις για τη χρήση αιγιαλού και παραλίας σε ιδιώτες.
Πώς; Μέσω ρυθμίσεων (για τον αιγιαλό και τα αυθαίρετα κτίσματα) που εμφανίζονταν στο νομοσχέδιο για τις στρατηγικές επενδύσεις -και έδιναν εκτεταμένα δικαιώματα χρήσης του αιγιαλού σε ιδιώτες, νομιμοποιώντας την απαγόρευση της πρόσβασης στις παραλίες για το κοινό.
Το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης που συγκροτείται από δικαστές του Συμβουλίου Επικρατείας και ασχολείται με τα νομικά της πολεοδομίας και της χωροταξίας είχε κάνει παρέμβαση στη δημόσια διαβούλευση επί του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης για να επισημάνει πως “το προτεινόμενο νομοσχέδιο δίνει τη χαριστική βολή στη μακροχρόνια κακοποίηση των ακτών της χώρας.
Ο νομοθέτης δηλώνει, απερίφραστα πλέον, ότι ο αιγιαλός, η παραλία και η θάλασσα παύουν να είναι οικοσυστήματα και κοινόχρηστα δημόσια αγαθά. Tα μετατρέπει σε ιδιωτικό οικόπεδο, διατιθέμενο στην αγορά για κάθε χρήση.
“H ειδική και κατά παρέκκλιση διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης που θεσπίζει το επίμαχο νομοσχέδιο αποτελεί διακωμώδηση του Συντάγματος, της ενωσιακής νομοθεσίας και της πάγιας νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ).
Από δω και πέρα η παράκτια ζώνη αντιμετωπίζεται ως το ελκυστικό αντάλλαγμα που προσφέρεται στους επίδοξους επενδυτές, στρατηγικούς και μη, προκειμένου να τους δελεάσει.
Μπορούν να την μπαζώσουν, να δημιουργήσουν προσχώσεις, ακόμα και νησιά, να την αποκλείσουν από κάθε πρόσβαση, να την οικοδομήσουν και γενικά να τη μεταχειριστούν με όποιο τρόπο έχει φανταστεί το επενδυτικό τους σχέδιο.
Και επιπλέον δεν χρειάζεται να ανησυχούν για όρους και απαγορεύσεις.
Όσο για την ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών στις ακτές και τη θάλασσα, το άρθρο 5 του νομοσχεδίου είναι σαφές. Αν ενοχλείται ο επενδυτής, η καθ’ οιονδήποτε τρόπο χρήση από τρίτους απαγορεύεται.
Oι επίμαχες ρυθμίσεις έρχονται σε σύγκρουση
- με την επιστήμη (παράκτια γεωλογία, ιζηματολογία, γεωλογική ωκεανογραφία),
- το Σύνταγμα (άρθρο 24),
- την αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης,
- τη διεθνής και ενωσιακή νομοθεσία (αρχές Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης [Integrated Coastal Zone Management],
- τις αρχές της Θαλάσσιας Στρατηγικής [Marine Strategy] και του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού [Maritime Spatial Planning],
- τη Σύμβαση της Βαρκελώνης για την προστασία της Μεσογείου,
- το Πρωτόκολλο για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών της Μεσογείου, κυρωθέν με την απόφαση του Συμβουλίου Ε.Ε. 4/12/2008 κ.λπ.) Και
- την πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας”.
Πολλές διαφορετικές οργανώσεις είχαν ζητήσει να αποσυρθεί το νομοσχέδιο και οι εμπνευστές του να ζητήσουν συγγνώμη. Τι έγινε;
Μπορείτε να διαβάστε το άρθρο 5 του Νόμου 4864 που δημοσιεύτηκε στις 2/12 του 2021 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Πηγή: news247.gr