Λίγες ημέρες πριν η παράσταση ¨Δυο πορτοκάλια για τα Χριστούγεννα¨ ταξιδέψει στα Ιωάννινα, και συγκεκριμένα στο Καμπέρειο Θέατρο, στις 11 και 12 Ιανουαρίου, η πρωταγωνίστρια του έργου και Γιαννιώτισσα ηθοποιός Ελένη Στεργίου, μιλά στο Ioanninaabout.gr και την Σέβη Ευθυμίου για το θεατρικό έργο του Κωνσταντίνου Μάρκελλου, τις προκλήσεις που κλήθηκε να αντιμετωπίσει και τις αφηγήσεις που την συγκίνησαν.
Σας συναντούμε στο ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων με την παράσταση ΔΥΟ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ και θα θέλαμε να μας πείτε λίγα λόγια για τον ρόλο σας.
Είμαι πολύ χαρούμενη που θα βρεθώ και θα παίξω στην πόλη όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα, τα αγαπημένα μου Ιωάννινα. Είναι η δεύτερη φορά που συνεργαζόμαστε με το ΔΗΠΕΘΕ (η πρώτη ήταν με την παράσταση ¨Η Παρέλαση¨ της Λούλας Αναγνωστάκη το 2017). Αυτή τη φορά ερχόμαστε με μια πολύ προσωπική δουλειά τα ¨Δυο Πορτοκάλια για τα Χριστούγεννα¨.
Η Αντρια του έργου “Δύο Πορτοκάλια για τα Χριστούγεννα” είναι ο ρόλος που υποδύομαι. Είναι μία Ρουμάνα της γενιάς μου που έζησε, παιδί, τα γεγονότα του ’89, την πτώση του Καθεστώτος Τσαουσέσκου και μετράει τις πληγές της μέχρι σήμερα. Έχει γνωρίσει και ερωτευτεί τον Λουτσιάν, τον πιο αμφιλεγόμενο χαρακτήρα του έργου που κουβαλάει πολλά μυστικά για το δικό του παρελθόν. Έχει επιλέξει να γίνει πολιτική επιστήμονας γιατί «ψάχνει να βρει απαντήσεις», όπως λέει, προσπαθώντας -ως κόρη και ως πολιτική επιστήμονας- να συγκροτήσει την ταυτότητα των γονιών της, και κατ’ επέκταση την δική της, ως πολιτικών όντων. Αποφασίζει να ανοίξει τον φάκελο των Μυστικών Υπηρεσιών που αφορά στους γονείς της. Ο φάκελος βρίσκεται -μέχρι και σήμερα- στο Τσε-νε-σας (CNSAS), το Κρατικό Ίδρυμα όπου φυλάσσονται, στην πραγματικότητα, οι φάκελοι της Σεκουριτάτε, στο οποίο έχουν πρόσβαση όλοι οι πολίτες (Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι οι περισσότεροι από αυτούς που μας μίλησαν στο Βουκουρέστι δεν ήθελαν να ανοίξουν τον δικό τους, φοβούνται ή έχουν άρνηση). Αφού, λοιπόν, ανοίγει τον φάκελο, η Αντρια έρχεται αντιμέτωπη με αλήθειες που κλονίζουν κάθε της βεβαιότητα και συνειδητοποιεί ότι, μπορεί να έχει ζήσει όλη της τη ζωή με ανθρώπους που την αγάπησαν πραγματικά όμως, ήταν μια ζωή ολόκληρη μέσα σε ένα ψέμα. Οι αποκαλύψεις δεν σταματούν εκεί. Μαθαίνει πράγματα για τον Λουτσιάν που αγνοούσε, και καταρρέει. Όλα αυτά την καθιστούν έναν πολυδιάστατο χαρακτήρα. Δεν θέλω να σας μαρτυρήσω τι είναι αυτό που θα της συμβεί για να μην σας στερήσω την αγωνία, το σασπένς και την έκπληξη όταν θα έρθετε να δείτε την παράσταση. Η δική μου Αντρια είναι ένας χαρακτήρας που ξεκινά πολύ σίγουρη, αλλά στη συνέχεια αποδεικνύεται απόλυτα εκτεθειμένη στη ζωή κ. Την έχω αγαπήσει πολύ. Είναι ένας από τους πιο ωραίους ρόλους που μου έχουν τύχει.
Το έργο πραγματεύεται ιστορικά γεγονότα με αληθινές μαρτυρίες από τη Ρουμανία του Τσαουσέσκου. Μάλιστα για τις ανάγκες του έργου ταξιδέψατε ως το Βουκουρέστι. Πως ήταν αυτή η εμπειρία για εσάς;
Είναι ένα σύγχρονο έργο το οποίο γράφτηκε τώρα από τον συνεργάτη μου Κωνσταντίνο Μάρκελλο και προέκυψε από επιτόπια έρευνα που κάναμε μαζί το προηγούμενο καλοκαίρι στο Βουκουρέστι. Ταξιδέψαμε ως εκεί και πήραμε συνεντεύξεις από τους αληθινούς πρωταγωνιστές της Ιστορίας της Ρουμανίας του Τσαουσέσκου, διαβάσαμε ιστορικές πηγές, μπήκαμε στα κτήρια, όπου οι Ρουμάνοι πολίτες έζησαν τον φόβο, τις στερήσεις, την ανασφάλεια και περπατήσαμε στους δρόμους όπου «φαντασιώθηκαν την επανάσταση», ένα καλύτερο αύριο.
Το ταξίδι ολόκληρο ήταν τρομερή εμπειρία. Γνωρίσαμε ανθρώπους και ακούσαμε λεπτομέρειες της ζωής τους που δεν είχαμε φανταστεί, μας άνοιξαν τα σπίτια και την καρδιά τους. Ήταν σαν να περίμεναν χρόνια να σταθούν μπροστά σε μια κάμερα και να τα «πούνε». Όχι μεταξύ τους αλλά μπροστά στα μάτια ενός ξένου. Ήταν σοκαριστικές οι αφηγήσεις τους. Ευτυχώς είχαμε προβλέψει να πάρουμε μαζί μας τον συνεργάτη μας Πέτρο Μακρή, με την κάμερα του, κι έτσι τα έχουμε καταγράψει όλα. Το ότι υπήρξαμε παρόντες στην αφήγηση, επηρεάζει αυτόματα την παράσταση. Είναι μια εμπειρία γραμμένη στο σώμα μας κι αυτό, πέρα από τα τεχνικά μέσα, αναπόφευκτα, «γράφει» και φτιάχνει την ατμόσφαιρα για χάρη του θεατή. Μια πολύ δυνατή εμπειρία κοινή για μένα, τον Κωνσταντίνο και τον Πέτρο ήταν και ο λόγος που προέκυψε ο τίτλος της παράστασης ” Δύο πορτοκάλια για τα Χριστούγεννα” . Κρύβει μια πολύ συγκινητική ιστορία. Κατά τη διάρκεια των συνεντεύξεων-συζητήσεων με τους ανθρώπους που συναντήσαμε στο Βουκουρέστι, όλοι μίλησαν για τις στερήσεις που βίωσαν, σε όλα τα επίπεδα, αλλά κυρίως για την πείνα, τις ουρές, τα δελτία σίτισης, τις μικρές ποσότητες φαγητού που δικαιούταν η κάθε οικογένεια. Οι -διαφορετικού ύφους- αφηγήσεις καθενός και καθεμιάς από αυτούς, είχαν έναν κοινό παρονομαστή. Μια λεπτομέρεια που κανένας δεν ξεχνούσε να αναφέρει και που, για μένα αποτέλεσε και την πιο ιδιαίτερη στιγμή (που δεν ήταν μία, αλλά τέσσερις) σε όλο το ταξίδι μας. Όλοι, περίπου, κατέληγαν στη φράση “Κάθε Χριστούγεννα, όμως, παρά την πολιτική λιτότητας, δικαιούμασταν δύο πορτοκάλια κάθε οικογένεια”. Μας περιέγραφαν τη λαχτάρα με την οποία τα περίμεναν και τα έτρωγαν (μέχρι τέλους, πολλές φορές και τη φλούδα) και λέγοντάς μας αυτό, συγκινούνταν βαθιά. Ενεργοποιώντας, σχεδόν, τους σιελογόνους αδένες τους (και μ α ς , φυσικά) μας μετέδιδαν κάθε μνήμη, κάθε βίωμα, κάθε συναίσθημα. Το είπε ο πρώτος, σκεφτήκαμε πόσο δύσκολα θα πέρασαν με την πείνα. Το είπε ο δεύτερος, κοιταχτήκαμε μεταξύ μας. Το είπε ο τρίτος αρχίσαμε να μην αισθανόμαστε βολικά πάνω στις καρέκλες. Το είπε και ο τέταρτος κι ανατριχιάσαμε. Και κάπως έτσι, αυθόρμητα και από κοινού, μας ήρθε και ο τίτλος.
Η παράσταση ακροβατεί ανάμεσα στο θέατρο documento και την μυθοπλασία. Τι ερμηνευτικές σκοπέλους κληθήκατε να αντιμετωπίσετε σε αυτό το ¨πάντρεμα¨;
Μόλις επιστρέψαμε στην Ελλάδα αποφασίστηκε η δομή του έργου, το πόσοι και ποιοι θα είναι οι χαρακτήρες, όπως και οι ιστορίες που θα ειπωθούν. Οι πραγματικές ιστορίες των ανθρώπων, τα ντοκουμέντα, λειτούργησαν ως βάση. Στο έργο μας δεν θα δείτε τη ζωή των αληθινών Βλαντ, Λουτσιάν και Αντρία, αλλά ένα μείγμα από πληροφορίες της ζωή τους, από ιστορικά γεγονότα αλλά και από φανταστικά γεγονότα που εξυπηρετούν την δική μας πλοκή και τις ιδέες που διατρέχουν το έργο. Ήταν σημαντικό το ότι ήμουν εκεί και τους άκουσα να λένε τις ιστορίες τους. Αυτό μόνο βοηθητικό ήταν στην δουλειά του ηθοποιού που είχα να κάνω μετά.
Ποιο είναι εκείνο το σχόλιο θεατή που σας συγκίνησε βαθιά;
Είναι συγκινητική η προσέλευση του κόσμου σε αυτή την παράσταση από το ξεκίνημά της. Έχει αγαπηθεί πολύ από το κοινό. Οι θεατές φεύγουν συγκινημένοι από την παράσταση. Το πιο συγκινητικό για μένα είναι που έρχονται Ρουμάνοι που μένουν χρόνια στην Ελλάδα. Μας περιμένουν στο τέλος και μας αγκαλιάζουν κλαμένοι και μας λένε τις δικές τους ιστορίες και των οικογενειών τους. Είναι σαν η έρευνα μας να συνεχίζεται. Μας συγκινούν κάθε φορά και μας εκπλήσσουν οι νέες ιστορίες που μαθαίνουμε.