Ο μήνας Οκτώβρης έχει συνδυαστεί στην Ελλάδα με εκδηλώσεις και αφιερώματα μνήμης για την -ίσως- μελανότερη σελίδα της παγκόσμιας ιστορίας, την ιστορία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Κατα τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου συνέβησαν αρκετά παράξενα γεγονότα τα οποία αποδείχθηκαν κομβικά για την έκβαση το πολέμου.
Ένα από αυτά – για αρκετούς ιστορικούς το κομβικότερο- ήταν η επιχείρηση εξαπάτησης των στρατευμάτων του άξονα με την κωδική ονομασία “operation mincemeat” (δηλ. επιχείρηση κιμάς) η οποία έστρεψε την προσοχή μεγάλων δυνάμεων του γερμανικού στρατού στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο στους συμμάχους να κάνουν την ιστορικά πλέον γνωστή απόβαση στην Σικελία.
Η επιχείρηση Mincemeat ήταν μια εξαπάτηση που επινοήθηκε από τη βρετανική υπηρεσία πληροφοριών για να ξεγελάσει τους Γερμανούς σχετικά με τον πραγματικό στόχο για την εισβολή των Συμμάχων στη Σικελία. Ένα πτώμα θα «φυτευόταν» στα ανοικτά των ακτών της Ισπανίας (γνωστή για τις σχέσης της με τους Ναζί) κουβαλώντας “μυστικά έγγραφα” που υποτίθεται αποκάλυπταν ότι οι στόχοι για την επικείμενη εισβολή θα ήταν η Ελλάδα και η Σαρδηνία. Για να διασφαλιστεί ότι οι Γερμανοί θα πιστέψουν την εξαπάτηση, ήταν απαραίτητο να δημιουργηθεί μια λεπτομερής ψεύτικη ταυτότητα για το πτώμα. Στην πραγματικότητα το πτώμα άνηκε σε κάποιον άστεγο εργάτη που είχε πεθάνει αφού είχε καταπιεί ποντικοφάρμακο λίγες μέρες νωρίτερα.
Η μυστική επιχείρηση περιελάμβανε το ντύσιμο αυτού του πτώματος ως Ταγματάρχη του Πολεμικού Ναυτικού και την δημιουργία της ψευδούς ταυτότητας «William Martin». “Φύτεψαν” μάλιστα και πλαστά έγγραφα ταυτότητας και άλλα έγγραφα που θα έδιναν στο πτώμα προσωπικότητα και υπόβαθρο. Αυτά περιελάμβαναν μια φωτογραφία της “αρραβωνιαστικιάς” του Ταγματάρχη Μάρτιν, μια απόδειξη για ένα δαχτυλίδι αρραβώνων, ένα απόκομμα εισιτηρίου θεάτρου και άλλα αποδεικτικά στοιχεία για την υποτιθέμενη απόβαση στην Ελλάδα.
Στις 30 Απριλίου 1943, το σώμα του «Major Martin» αφέθηκε στη θάλασσα -από το βρετανικό υποβρύχιο HMS Seraph- το οποίο ανασύρθηκε περίπου ένα μίλι ανοιχτά της νότιας ισπανικής ακτής. Μόλις ανακτήθηκαν από τις ισπανικές αρχές, τα “μυστικά” έγγραφα που έφερε το πτώμα, ανοίχτηκαν κρυφά, φωτογραφήθηκαν και διαβιβάστηκαν μέσω συμπαθούντων των Ναζί στους Γερμανούς αξιωματικούς των πληροφοριών στην Ισπανία.
Οι Γερμανοί ενήργησαν γρήγορα με βάση τις ψευδείς πληροφορίες διπλασιάζοντας τον αριθμό των στρατευμάτων που υπήρχαν στη Σαρδηνία, ενώ πολλές επιπλέον γερμανικές μεραρχίες μεταφέρθηκαν επίσης στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια. Η συμμαχική εισβολή στη Σικελία ξεκίνησε στις 9 Ιουλίου 1943 και, όπως προβλεπόταν, αποδείχθηκε τεράστια έκπληξη για τις Γερμανικές κατοχικές δυνάμεις . Σε λίγο περισσότερο από ένα μήνα το νησί καταλήφθηκε πλήρως από τους Συμμάχους και η έλλειψη εχθρικών δυνάμεων αποδείχθηκε καθοριστικός παράγοντας για την επιτυχία. Το «Mincemeat» είχε κάνει καλά τη δουλειά του.
Backstory με άρωμα James Bond
Η αρχική ιδέα της χρήσης ενός πτώματος με ψεύτικη ταυτότητα άνηκε στον υποναύαρχο Τζον Γκόντφρεϊ, Διευθυντή των Μυστικών Υπηρεσιών του Ναυτικού. Παρά το γεγονός που η σύλληψη αυτή από μόνη της ήταν ευφάνταστη, χρειαζόταν κάποιον να γράψει το σενάριο, να δημιουργήσει χαρακτήρα και πλοκή. Αυτός ο κάποιος ηταν ο Ίαν Φλέμινγκ (ναι σωστά διαβάζετε), ο δημιουργός του γνωστού πράκτορα 007 – James Bond. Ο οποίος ήταν αναπληρωτής του Γκόντφρεϊ στις μυστικές υπηρεσίες του Πολεμικού Ναυτικού κατά τη διάρκεια το Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Το mincemeat στην Τέχνη
Η ιστορία της “επιχείρησης κιμάς” έχει αποτελέσει έμπνευση για αρκετά έργα μυστηρίου αλλά και αρκετές ταινίες. Πρόσφατα γυρίστηκε και μια ταινία που αναφέρεται στα γεγονότα με τον ομώνυμο τίτλο “Operation Mincemeat (2021) ” την οποία προτείνουμε να δείτε.
Πηγές:
1. Imperial War Museums – https://www.iwm.org.uk/history/the-war-on-paper-operation-mincemeat
2. https://en.wikipedia.org/wiki/Operation_Mincemeat
3.https://www.bbc.com/news/uk-wales-61080456